Promatrač i slučajni prolaznik

Fotografska je slika uvijek više od slike: ona je mjesto odmaka, sublimnoga raskoraka između osjetilnosti i spoznaje, kopije i zbilje, uspomene i nade… (G. Agamben)

Žanrovsko i motivsko određenje predstavlja tek jedno načelo kojim se promišljao izbor radova za izložbu, unutar šireg područja interesa i problematike koje u svom fotografskom stvaralaštvu istražuje autor Svetislav Cvetković. Formalno, kolokvijalno i žargonski možemo govoriti o ulwičnoj fotografiji, jer dominantno tom području fotografske prakse pripadaju ovi radovi kako po motivu tako i po metodi rada. Također, kao i sve vrste uličnih praksi tako i fotografija, nude mogućnost nestandardiziranog, neformalnog i slobodarskog izričaja, u kojem se otvaraju mogućnosti istraživanja šire koncepcije fotografske slike u likovnom, sociološkom i psihološkom smislu. Ova obilježja promatrana i nadograđena kroz akademsko formalno obrazovanje te na tragu estetskih nadahnuća velikih majstora ulične fotografije (što povijest umjetnosti i fotografije baštini kao kanon), čine kontinuitet razvoja autorskog stvaralaštva Svetislava Cvetkovića u mediju fotografske slike. Autor istražuje geometrijsku konstruktivnost, iscrpljujući kompozicijske mogućnosti fotografskog kadra, poigravajući se s perifernim elementima slike, ali u kontekstu „odlučujućeg trenutka“ kojim upravlja sadržajem na slici. Tako osim likovnih ustrojstava vizualnih elemenata, autor se bavi i problematikom sadržaja u narativnom smislu kao i sadržaja po tehnologiji produkcije fotografske slike. Jer sadržaj slike u njegovu radu je i samo zrno srebrohalogenida, ili termički šum na senzoru, kao i drugi vizualni efekti proizašli iz namjere korištenja određenih parametara ekspozicijskog trokuta, ovisno i o samom načinu produkcije digitalnog ili analognog režima izvedbe. Unutar semantičkog aspekta autor prepričava svoje zapažanje, najčešće svjedočeći slučajnom događaju, prividno marginalnoj pojavi ili suodnosu aktera, slučajnih prolaznika u zatečenom prostoru. Ponekad sam prostor nadilazi događaj, radnju i zbivanje, pa kulisa poprima ključno područje interesa kod autora ali i promatrača njegovih uradaka. Može se reći da autor istražuje kompozicijska načela i geometrijsku konstrukciju morfoloških elemenata u kadru, što je očigledno u neposrednom opažanju vizualnog sloja. Druga značajna odrednica je semantičko određenje koje propitkuje „ona mjesta odmaka…kopije i zbilje, uspomene i nade“, kojima se određuje atmosfera na Svetinim fotografijama. Također, značajna je i vidljiva autorova kolekcionarska zaljubljenost u aparaturu i tehničko-tehnološke mogućnosti opreme, izražene u naravi bilo analognog ili digitalnog medija koje autor koristi kao široku lepezu mogućnosti svakog ponaosob fotografskog uređaja. I na kraju ono što sve uvezuje u jednu homogenu cjelinu je psihološka i sociološka refleksija koja za autora predstavlja inicijalni motiv istraživanja, ali i dominantni rezultat njegova rada. Simbolika, u Svetinom radu, jednostavno pobuđuje interes za dubljim promišljanjem predstavljenog sadržaja, pokreće emocionalne veze, uspoređuje osobna i kolektivna iskustva pojedinca i zajednice.

Sveto je Promatrač koji standardizira svoj pogled na svijet. On poštuje postavljene standarde koje su u ostavštinu ostavili veliki autori ulične fotografije, ali uvijek iznova nadograđujući postavljene temelje, novim pristupom motivu, nekom osobnom gestom, filozofijom viđenja, iskustva gledanja i učenja. Promatrač koji emocionalno apsorbira, emocionalno oboji crno-bijele fotografije.

Slučajni prolaznik u njegovu radu je onaj slučajni prolaznik, koji može biti bilo tko od nas, koji velikom uzrokovanošću takvih slučajnosti postaje standard, odnosno reprezent, predstavnik svih onih koje u sveopćem bubnju nasumičnih kretanja životnih sudbina, bude izvučen poput loto kuglice, odnosno zatečen, uhvaćen, zamrznut, snimljen, od zaborava otrgnut, u onom momentu i mjestu u kojem je Sveto posvjedočio da jest to bio taj jedan mali trenutak, naoko beznačajan, ali suštinski otkriva sve što fotografija i jest. Fotografija je za njega prije svega svjedok vremena, dokaz vremena, dokaz bezvremenosti na nepreglednoj crti vremena koja se mjeri u djelićima sekunde, u kojem pojedinac i zajednica egzistira u interakciji sa prostorom i vremenom.

Doc. art. dr. sc. Mario Periša